A. Karpiński, Portret chłopca w marynarskim ubranku A. Karpiński, Portret chłopca w marynarskim ubranku

dział sztuki

Początek zbiorom sztuki w stalowowolskim Muzeum Regionalnym dał przekaz kolekcji Towarzystwa Sztuk Pięknych w Stalowej Woli. W kolekcji poza sztuką współczesną, głównie artystów związanych z regionem, znajduje się także rzemiosło artystyczne (judaika). Trzon zbioru stanowi twórczość dwóch malarzy: Alfonsa Karpińskiego oraz Stefana Norblina.

Specyfika i charakter kolekcji zdominowane są przez prace artystów tworzących w naszym regionie, bądź z nim związanych pochodzeniem. Dominują grafiki i rysunki, natomiast w czasie kilku lat działalności Muzeum wzbogaciło się o nowe prace, artystów pochodzących z naszego regionu. Są to m.in. grafiki Romana Zielińskiego, Stanisława Świecy czy Anny Iglikowskiej, obrazy Kazimiery Myk-Magdziak, Alicji Czajkowskiej-Chmielewskiej, Krzysztofa Czerwiaka, Sławomira Tomana i innych. Wśród zebranych dzieł ważną grupę stanowią prace związane z ikonografią regionu, będące znakomitym dokumentem jego historii i kultury artystycznej.

W zbiorach znajdują się także prace laureatów międzynarodowego konkursu Autoportret (organizowanego przez Muzeum w latach 2002-2009). Była to okazja do zaprezentowania się młodych artystów, studentów Akademii Sztuk Pięknych całego świata, którzy być może wyznaczą trendy w sztuce współczesnej.

Kolekcja prac Alfonsa Karpińskiego

Kontynuując kierunek kolekcjonerstwa, Muzeum gromadzi prace Alfonsa Karpińskiego, wybitnego artysty urodzonego w Rozwadowie (obecnie dzielnica Stalowej Woli).

Alfons Karpiński (1875-1961) studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, następnie naukę kontynuował w Monachium. W okresie 1904-1907 doskonalił swój warsztat malarski w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, zaś w latach 1908-1912 kształcił się w paryskiej Académie Willi. Na stałe zamieszkał i tworzył w Krakowie. Członek Towarzystwa Artystów Polskich „SZTUKA”, Powszechnego Związku Artystów Polskich, Grupy Zero i Grupy Dziesięciu. Po II wojnie światowej należał do warszawskiego ugrupowania Zachęta.

Karpiński reprezentował nurt dekoracyjny w sztuce początków XX wieku, przyjmując także pewne wpływy symbolizmu, a następnie tendencje tradycjonalistyczne w latach 20. i 30. XX w. Znany jest z portretów kobiecych, kameralnych wnętrz, a także subtelnych scen paryskich.

Kolekcja posiada wyraźną linię programową i rozpoznawalną tożsamość. Muzeum posiada obecnie w swoich zbiorach 81 prac Alfonsa Karpińskiego: 44 rysunki, 25 obrazów olejnych, 5 akwarel, 5 grafik i 2 pastele. Kolekcja rysunku Alfonsa Karpińskiego w Muzeum Regionalnym jest największą w polskich zbiorach i tworzy spójny zbiór twórczego ouvre artysty. Znajdujemy tam zespół szkiców akademickich (studium męskich postaci), rysunki rodzajowe, portrety kobiece, studium postaci damskich i inne. Wśród obrazów w kolekcji muzeum znajdują się wyjątkowe, różnorodne przedstawienia – od charakterystycznych portretów i kwiatów po sceny rodzajowe. Ważnymi pracami są niewątpliwie obrazy z okresu paryskiego, prezentujące poszukiwania artystyczne, które nie powtarzają się w późniejszych zamówieniach. Jednym z dotąd nieopracowanych i mało znanych wątków twórczości są obrazy z czasu I wojny światowej, dokumentujące groby wojenne. Wartymi uwagi są także sceny rodzajowe z Bronowic, wczesne prace, a jedna z nich o niespotykanym w późniejszej twórczości wielkim formacie znajduje się w zbiorach Muzeum. Rzadki portret dziecka, portret męski czy autoportret – uzupełniają zbiór prac w kolekcji muzeum.

Zbiór prac Alfonsa Karpińskiego w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli zapoczątkował oddany badacz historii Rozwadowa, ks. Wilhelm Gaj-Piotrowski. Udało mu się bowiem zakupić w 1978 roku komplet rysunków od siostrzenicy Karpińskiego, Barbary Wilczyńskiej z Krakowa. Ks. Gaj-Piotrowski ofiarował Muzeum 16 rysunków artysty, w tym szkic do obrazu „Pożegnanie”, szkic matki oraz szkic żony artysty, czy fragment pracowni paryskiej. Zbiór poszerzony został wkrótce o zakup 28 rysunków, wśród których dominują akty męskie – studia z akademii wiedeńskiej. Stworzyły one jedną całość, pozwalając prześledzić poszczególne etapy twórczości Karpińskiego wyrażające się w szkicach. Stąd poczynając od szkiców z Bronowic, przez studia postaci z Wiednia po prace z Paryża – powstała unikatowa kolekcja rysunków pokazująca Alfonsa jako artystę rzetelnego, konsekwentnego w uprawianiu swojej sztuki. W 2019 roku, dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, udało się zakupić kolejny obraz z paryskiego okresu twórczości artysty pt. „Niedziela” (Kościół paryski). W tym samym roku kolekcja powiększyła się o niezwykły obraz, który przez długie lata należał do prywatnego kolekcjonera. Wielkoformatowe działo pt. „Pielgrzymi” to owoc wyprawy artysty do Kalwarii Zebrzydowskiej w 1907 roku. Karpiński podczas tej pielgrzymki wykonał serię szkiców, na podstawie których wykonał później to niezwykłe dzieło. Można je oglądać w Galerii Malarstwa Alfonsa Karpińskiego, na stałej ekspozycji poświęconej twórczości artysty.

Kolekcja prac Stefana Norblina

Stefan Norblin (1892-1952), malarz, portrecista przedwojennych elit, ponadto grafik, twórca plakatów, ilustrator, projektant strojów teatralnych – wszechstronny artysta dwudziestolecia międzywojennego, działający głównie w Warszawie. Po 1939 r. przez Rumunię i Irak wraz żoną, aktorką Leną Żelichowską, znalazł się w Indiach, gdzie między 1941 a 1946 rokiem ozdobił kilka rezydencji maharadżów, m.in. ogromny Pałac Umaid Bhawan w Jodhpurze. Wielkie malowidła ścienne i na płótnie w stylistyce art déco umiejętnie połączył z mitologią hinduską, portretował władców, projektował wnętrza – tym samym pozostawił największy zbiór sztuki polskiej w Azji. W 1946 r. wraz z żoną i synem dotarli do San Francisco. Artysta nadal malował, głównie portrety znanych Amerykanów i przedstawicieli Polonii, aż do swojej tragicznej śmierci w 1952 r.

Muzeum Regionalne w Stalowej Woli jako pierwsze w Polsce rozpoczęło tworzenie systematycznej kolekcji spuścizny Stefana Norblina z całego świata. Gromadzenie, a ratowanie przed zniszczeniem i zapomnieniem dostępnych prac artysty stało się jedną z ważniejszych misji Muzeum. Muzeum posiada obecnie w swoich zbiorach 25 prac Stefana Norblina: 1 akwarelę, 19 obrazów olejnych, 5 plakatów oraz materiały dotyczące życia i twórczości artysty w postaci zdjęć, dokumentów, wycinków z gazet, listów.

W 2012 roku, dzięki programowi Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn.: Kolekcje Muzealne, udało się pozyskać do zbiorów Muzeum 16 prac z Fundacji Sztuki i Kultury Polskiej w San Francisco (PACF), część z nich ma wyraźną indyjską proweniencję. Dzięki ich prezentacji na wystawie w Stalowej Woli w 2011 r. została przeprowadzona w Polsce niezwykle trudna konserwacja, która uratowała je przed całkowitym zniszczeniem. Kilka z nich to portrety amerykańskie w tym portret generała Douglasa MacArthura, Portret Amadeo Pietro Gianniniego. Pozostałe prace obrazują wątek indyjski w twórczości artysty (w tym „Portret Maharadży” i „Poganiacz bydła”). Ponadto dzięki niezwykłej hojności Clausa-Ullricha Simona (niemieckiego badacza życia Norblina), Muzeum otrzymało dwie przedwojenne prace na papierze autorstwa Stefana Norblina. Jest to akwarela „Dama w kostiumie” (1922) oraz długoterminowy depozyt obrazu „Postać kobiety” (ok. 1922), tusz na papierze (tondo), a także archiwum badań nad twórczością artysty.

W kolejnych latach Muzeum wzbogaciło swoje zbiory także o „Portret Kazimierza Skarżyńskiego” z 1935 r. zakupiony i sprowadzony z Kanady dzięki dotacji MKiDN.

Kolekcja została również uzupełniona o obraz „Maharadża na koniu”. Jest to jedna z niewielu jego prac o tematyce indyjskiej w Polsce. Wielkoformatowe płótno Maharadży jest wyjątkowe, bo łączy reprezentacyjny portret władcy indyjskiego w orientalnym stroju z zachodnim stylem przedstawienia. Muzeum posiada także inne prace z okresu indyjskiego: „Portret Maharadży” oraz wielkoformatowe płótno pt. „Poganiacz bydła”.

W 2015 roku udało się także zakupić pięć słynnych plakatów S. Norblina z serii turystycznej promującej miasta Polski. Wykonane zostały przez artystę w latach 20. XX w. na zlecenie Ministerstwa Komunikacji. Przedstawiają Górny Śląsk, Zakopane, Warszawę, jest też plakat promujący Polskę jako kraj polowań oraz znane przedstawienie „Nabożeństwo w łowickiem”.

W 2018 roku dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury udało się zakupić kolejny obraz „Portret Maxa Makowskiego” z irackiego okresu twórczości artysty.

Więcej o Stefanie Norblinie na blogu: www.stefannorblin.pl

Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj