dr E. Łazowski dr E. Łazowski

Prywatna wojna doktorów Łazowskiego i Matulewicza

  • data:
  • kurator:
  • inne:
  • nieco dłuższy tekst:

od 12.06.2016 wystawa plenerowa Rynek w Rozwadowie (Stalowej Woli)

Prywatna wojna doktorów Łazowskiego i Matulewicza


  • Drukuj
  • E-mail


Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, w związku z uroczystością odsłonięcia pamiątkowych tablic na rynku w Rozwadowie, przygotowało wystawę plenerową pt. Prywatna wojna doktorów Łazowskiego i Matulewicza.

Ideą ekspozycji jest przybliżenie mieszkańcom tej wyjątkowej historii, jaka wydarzyła się w Rozwadowie podczas II wojny światowej. Okazało się wówczas, iż tyfus plamisty może być nie tylko cichym zabójcą, ale i sprzymierzeńcem w walce z niemieckim okupantem. Wystawa powstała na bazie nielicznego zbioru fotografii, które doktor Łazowski przekazał do Muzeum. Pochodzą one ze czasów jego pobytu w Rozwadowie, a uwiecznieni na nich zostali m. in. dr Matulewicz, żona doktora Łazowskiego Maria, a także ojciec Marii - zasłużony budowniczy Stalowej Woli.

Eugeniusz Łazowski urodził się w 1913 roku w Częstochowie. Po odzyskaniu niepodległości wraz z rodzicami wyjechał do Warszawy. Po ukończeniu liceum wstąpił do Szkoły Podchorążych Sanitarnych i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie zdawania egzaminów końcowych wybuchła II wojna światowa. Dyplom otrzymał dopiero w styczniu 1940 roku, ale już we wrześniu 1939 roku pełnił obowiązki lekarza, m.in. w twierdzy Brześć. Aresztowany przez Sowietów, uciekł z transportu na Syberię. Po powrocie do kraju kolejny raz aresztowali go Niemcy, trafił do obozu jenieckiego w Lublinie, ale i stąd udało mu się w spektakularny sposób zbiec. Latem 1940 roku dr Łazowski wraz z żoną Marią przyjechali do Stalowej Woli. Tu mieszkała matka Marii, wdowa bo inżynierze Ludwiku Tołwińskim – budowniczym huty i osiedla mieszkaniowego.

Księżna Anna Lubomirska zaproponowała doktorowi pracę w Ambulatorium Polskiego Czerwonego Krzyża. Placówka oraz mieszkanie doktorostwa znajdowały się w rozwadowskim Rynku pod numerem 23. Pracę zawodową Łazowski łączył z działalnością w konspiracji. Jako żołnierz Armii Krajowej przyjął pseudonim „Leszcz” i leczył rannych żołnierzy podziemia, dostarczał im leki i opatrunki, był zaufanym lekarzem oddziału partyzanckiego „Ojca Jana”. W podziemiu, jako łączniczka, działa także jego żona Maria – pseud. „Pliszka”.

Pracy w zawodzie lekarza szukał także kolega Łazowskiego z Warszawy – Stanisław Matulewicz. Łazowski zaproponował mu przyjazd do Rozwadowa. Matulewicz zamieszkał w Zbydniowie. Tam właśnie, w zorganizowanym przez siebie laboratorium wykrył, że krew pacjentów zakażonych pewną bakterią podczas testów daje wyniki sugerujące zakażenie tyfusem plamistym – groźną chorobą zakaźną. Łazowski postanowił wykorzystać to rewelacyjne odkrycie Matulewicza w celu wywołania sztucznej epidemii tyfusu. Matulewicz i Łazowski zaczęli szczepić odwiedzających ich pacjentów odkrytą bakterią. Próbki,

wysyłane następnie do niemieckich laboratoriów, sugerowały zakażenie tyfusem. Skala problemu dla okupanta była znaczna. W efekcie władze uznały okolice Stalowej Woli za rejon objęty zarazą, co powstrzymało wywózkę miejscowej ludności do obozów koncentracyjnych i na roboty do Rzeszy. Sztuczna epidemia tyfusu wywołana przez dwóch polskich lekarzy uchroniła wiele ludzkich istnień od śmierci.

Wprawdzie w pewnym momencie Niemcy nabrali podejrzeń co do działalności lekarzy, niczego nie zdołali im jednak udowodnić. W 1943 roku Matulewicz opuścił Zbydniów, a po wojnie wyjechał do Zairu, gdzie został cenionym radiologiem. W 1944 roku wyjechał także Łazowski. Po kilkuletnim pobycie w Warszawie, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował praktykę pediatryczną i zdobył tytuł profesorski. Swoje zmagania z okupantem opisał w książce Prywatna wojna. Wspomnienia żołnierza-lekarza 1933-1944. Historią lekarzy zainteresował się amerykański reżyser Ryan Bank. Przyjechał do Rozwadowa wraz z ekipą filmową i spotkał się z Łazowskim w celu nakręcenia dokumentu na ten temat. Realizacja najprawdopodobniej nie doszła do skutku.

Eugeniusz Łazowski zmarł w USA w stanie Oregon w 2006 roku.

archiwum wystaw 2016

Podziemna Solidarność

    Wystawa stała zlokalizowana w Stalowej Woli, ul. ks. J. Popiełuszki 4 Honorowy Pa ...

A jutro jest nieznane...

A jutro jest nieznane. Podziemna Solidarność w Stalowej Woli 1982-1989 - wystawa stała
.....
...

Moderna. Przemysł+rzemiosło

 25.11.2016-31.01.2017 Kolejna odsłona wystawy w Instytucie Polskim w Sofii ...

Moderna. Przemysł+Rzemiosło

Kolejna odsłona wystawy "Moderna.Przemysł+Rzemiosło" w Concordia Design w Poznaniu! ...

Wystawa „Miasto i las”

18.11.2016-5.03.2017, ul. Staszica 14, Wystawa „Miasto i las”     ...

Ostrów Lednicki. U źródeł chrześcijaństwa w Polsce

17.10-13.11.2016, ul. Staszica 14, wystawa przygotowana przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy ...

Pierścionek z orłem w koronie

12.11.2016– 26.02.2017 Wystawa o sztuce użytkowej, w której zawarto przekaz patriotyczny, o prze ...

Piotr Michałowski – 1800-1855 niezależny, bezinteresowny, wolny

12.11.2016 – 26.02. 2017. Wystawa najwybitniejszego przedstawiciela polskiego malarstwa okresu rom ...

Archeologiczne dziedzictwo Dolnego Nadsania

Nowa wystawa plenerowa, od 24 września 2016, Rynek w Stalowej Woli-Rozwadowie ...

Stalowa Wola na Szlakach Historycznych

4.08.2016 - 17.02.2017 , przed budynkiem Biblioteki Międzyuczelnianej, ul. Popiełuszki dostępna j ...

Stalowa Wola w akwarelach Bronisława Chudzyńskiego (1880- 1946)

Miejsce: Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Rzeszowskiej w Stalowej Woli, Aula ul. Eugeni ...

„Ściana mówi – Głosy niesłyszanych” / „The Wall Speaks – Voices of the Unheard”

18.09-30.10.2016 Muzeum Regionalne w Stalowej Woli 28.09-01.10.2016 VIII Festiwal Filmowy „Niepok ...

Wystawa etnograficzna "Dobry chleb"

Wystawa etnograficzna o znaczeniu chleba i jego różnych formach w ludowej tradycji. 18.09-30.10.2 ...

Adam Brincken. RETROspektywa 1975 - 2015

19.06-10.07.2016 - Adam Brincken. Retrospektywa 1975-2015   ...

Skarby rozwadowskiej fary

od 17.07-19.09.2016 Nowa wystawa plenerowa: Rynek w Stalowej Woli-Rozwadowie ...

CLOSER Wystawa fotografii Tomasza Gudzowatego

17.07-04.09.2016 Wystawa „Closer” autorstwa Tomasza Gudzowatego  Miejsce: Muzeum Regionaln ...

Prywatna wojna doktorów Łazowskiego i Matulewicza

od 12.06.2016 wystawa plenerowa Rynek w Rozwadowie (Stalowej Woli) Prywatna wojna doktorów Łazows ...

TU CZY TAM. WSPÓŁCZESNA POLSKA ILUSTRACJA DLA DZIECI

22.05-09.10.2016, ul. Staszica 14 Nowa wystawa dla dzieci!  ...

Roundabout Baltic

ROUNDABOUT BALTIC 08.10.2016-28.12.2016 Estonian Museum Of Applied Arts And Design, Tallinn (Estoni ...

Moderna i Zmieniam miasto podczas Lubelskich Dni Modernizmu!

Nasze wystawy "Moderna. Przemysł+Rzemiosło" oraz "Zmieniam miato" już od 20 maja prezentowane bę ...

Poczuj sztukę

Wystawa Poczuj sztukę w Muzeum Przyrody i Techniki EKOMUZEUM im. Jana Pazdura w Starachowi ...

Roz-poznaj Rozwadów i jego mieszkańców z kolekcji Karola Karbarza

3.05-8.06.2016 wystawa plenerowa Rynek w Rozwadowie (Stalowej Woli) Roz-poznaj Rozwadów i jego mies ...

PAMIĘĆ O MIESZKAŃCACH ROZWADOWA

3.05- 10.07.2016 Wystawa plenerowa: Rynek w Rozwadowie (Stalowej Woli) PAMIĘĆ O MIESZKAŃCACH ROZ ...

Konstytucja 3 Maja w tradycji Rozwadowa

3.05-10.07.2016 wystawa plenerowa Rynek w Rozwadowie (Stalowej Woli) ...

Przemijanie. Autorska wystawa fotograficzna Adama Krzykwy


Stalowa Wola l. 80. XX w. widziana oczami artysty fotografa Adama Krzykwy - fotograficzna wy ...

Promujemy polski design

Wystawa projektantki Anny Bery w Mediolanie i Nowym Jorku! Muzeum Regionalne w Stalowej Woli nieust ...

Poczuj sztukę

Wystawa Poczuj sztukę w Centrum Sztuki Mościce wTarnowie. Poczuj sztukę – sensoryczna ...

Tarnobrzeska kultura łużycka – przełom epok brązu i żelaza nad dolnym Sanem i Łęgiem: wysta...

  6.03-5.06.2016 Tarnobrzeska kultura łużycka – przełom epok brązu i żelaza nad dolnym ...

Świat gadów

13.03-5.06.2016 Wystawa przyrodnicza przygotowana przez Muzeum Przyrodnicze ISEZ PAN w Krakowie ...

Nauki dawne i niedawne. Ekspozycja interaktywna Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego

8.02-08.05.2016 Miejsce: lokal po dawnej Bibliotece Miejskiej, ul. Staszica 14 ...
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj