A. Karpiński, Portret chłopca w marynarskim ubranku A. Karpiński, Portret chłopca w marynarskim ubranku

dział sztuki

  • data:
  • kurator:
  • inne:
  • nieco dłuższy tekst:

Początek zbiorom sztuki w stalowowolskim Muzeum Regionalnym dał przekaz kolekcji Towarzystwa Sztuk Pięknych w Stalowej Woli. W kolekcji poza sztuką współczesną, głównie artystów związanych z regionem, znajduje się także rzemiosło artystyczne (judaika). Trzon zbioru stanowi twórczość dwóch malarzy: Alfonsa Karpińskiego oraz Stefana Norblina.

  • Drukuj
  • E-mail

Specyfika i charakter kolekcji zdominowane są przez prace artystów tworzących w naszym regionie, bądź z nim związanych pochodzeniem. Dominują grafiki i rysunki, natomiast w czasie kilku lat działalności Muzeum wzbogaciło się o nowe prace, artystów pochodzących z naszego regionu. Są to m.in. grafiki Romana Zielińskiego, Stanisława Świecy czy Anny Iglikowskiej, obrazy Kazimiery Myk-Magdziak, Alicji Czajkowskiej-Chmielewskiej, Krzysztofa Czerwiaka, Sławomira Tomana i innych. Wśród zebranych dzieł ważną grupę stanowią prace związane z ikonografią regionu, będące znakomitym dokumentem jego historii i kultury artystycznej.

W zbiorach znajdują się także prace laureatów międzynarodowego konkursu Autoportret (organizowanego przez Muzeum w latach 2002-2009). Była to okazja do zaprezentowania się młodych artystów, studentów Akademii Sztuk Pięknych całego świata, którzy być może wyznaczą trendy w sztuce współczesnej.

Kolekcja prac Alfonsa Karpińskiego

Kontynuując kierunek kolekcjonerstwa, Muzeum gromadzi prace Alfonsa Karpińskiego, wybitnego artysty urodzonego w Rozwadowie (obecnie dzielnica Stalowej Woli).

Alfons Karpiński (1875-1961) studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, następnie naukę kontynuował w Monachium. W okresie 1904-1907 doskonalił swój warsztat malarski w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, zaś w latach 1908-1912 kształcił się w paryskiej Académie Willi. Na stałe zamieszkał i tworzył w Krakowie. Członek Towarzystwa Artystów Polskich „SZTUKA”, Powszechnego Związku Artystów Polskich, Grupy Zero i Grupy Dziesięciu. Po II wojnie światowej należał do warszawskiego ugrupowania Zachęta.

Karpiński reprezentował nurt dekoracyjny w sztuce początków XX wieku, przyjmując także pewne wpływy symbolizmu, a następnie tendencje tradycjonalistyczne w latach 20. i 30. XX w. Znany jest z portretów kobiecych, kameralnych wnętrz, a także subtelnych scen paryskich.

Kolekcja posiada wyraźną linię programową i rozpoznawalną tożsamość. Muzeum posiada obecnie w swoich zbiorach 81 prac Alfonsa Karpińskiego: 44 rysunki, 25 obrazów olejnych, 5 akwarel, 5 grafik i 2 pastele. Kolekcja rysunku Alfonsa Karpińskiego w Muzeum Regionalnym jest największą w polskich zbiorach i tworzy spójny zbiór twórczego ouvre artysty. Znajdujemy tam zespół szkiców akademickich (studium męskich postaci), rysunki rodzajowe, portrety kobiece, studium postaci damskich i inne. Wśród obrazów w kolekcji muzeum znajdują się wyjątkowe, różnorodne przedstawienia – od charakterystycznych portretów i kwiatów po sceny rodzajowe. Ważnymi pracami są niewątpliwie obrazy z okresu paryskiego, prezentujące poszukiwania artystyczne, które nie powtarzają się w późniejszych zamówieniach. Jednym z dotąd nieopracowanych i mało znanych wątków twórczości są obrazy z czasu I wojny światowej, dokumentujące groby wojenne. Wartymi uwagi są także sceny rodzajowe z Bronowic, wczesne prace, a jedna z nich o niespotykanym w późniejszej twórczości wielkim formacie znajduje się w zbiorach Muzeum. Rzadki portret dziecka, portret męski czy autoportret – uzupełniają zbiór prac w kolekcji muzeum.

Zbiór prac Alfonsa Karpińskiego w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli zapoczątkował oddany badacz historii Rozwadowa, ks. Wilhelm Gaj-Piotrowski. Udało mu się bowiem zakupić w 1978 roku komplet rysunków od siostrzenicy Karpińskiego, Barbary Wilczyńskiej z Krakowa. Ks. Gaj-Piotrowski ofiarował Muzeum 16 rysunków artysty, w tym szkic do obrazu „Pożegnanie”, szkic matki oraz szkic żony artysty, czy fragment pracowni paryskiej. Zbiór poszerzony został wkrótce o zakup 28 rysunków, wśród których dominują akty męskie – studia z akademii wiedeńskiej. Stworzyły one jedną całość, pozwalając prześledzić poszczególne etapy twórczości Karpińskiego wyrażające się w szkicach. Stąd poczynając od szkiców z Bronowic, przez studia postaci z Wiednia po prace z Paryża – powstała unikatowa kolekcja rysunków pokazująca Alfonsa jako artystę rzetelnego, konsekwentnego w uprawianiu swojej sztuki. W 2019 roku, dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, udało się zakupić kolejny obraz z paryskiego okresu twórczości artysty pt. „Niedziela” (Kościół paryski). W tym samym roku kolekcja powiększyła się o niezwykły obraz, który przez długie lata należał do prywatnego kolekcjonera. Wielkoformatowe działo pt. „Pielgrzymi” to owoc wyprawy artysty do Kalwarii Zebrzydowskiej w 1907 roku. Karpiński podczas tej pielgrzymki wykonał serię szkiców, na podstawie których wykonał później to niezwykłe dzieło. Można je oglądać w Galerii Malarstwa Alfonsa Karpińskiego, na stałej ekspozycji poświęconej twórczości artysty.

Kolekcja prac Stefana Norblina

Stefan Norblin (1892-1952), malarz, portrecista przedwojennych elit, ponadto grafik, twórca plakatów, ilustrator, projektant strojów teatralnych – wszechstronny artysta dwudziestolecia międzywojennego, działający głównie w Warszawie. Po 1939 r. przez Rumunię i Irak wraz żoną, aktorką Leną Żelichowską, znalazł się w Indiach, gdzie między 1941 a 1946 rokiem ozdobił kilka rezydencji maharadżów, m.in. ogromny Pałac Umaid Bhawan w Jodhpurze. Wielkie malowidła ścienne i na płótnie w stylistyce art déco umiejętnie połączył z mitologią hinduską, portretował władców, projektował wnętrza – tym samym pozostawił największy zbiór sztuki polskiej w Azji. W 1946 r. wraz z żoną i synem dotarli do San Francisco. Artysta nadal malował, głównie portrety znanych Amerykanów i przedstawicieli Polonii, aż do swojej tragicznej śmierci w 1952 r.

Muzeum Regionalne w Stalowej Woli jako pierwsze w Polsce rozpoczęło tworzenie systematycznej kolekcji spuścizny Stefana Norblina z całego świata. Gromadzenie, a ratowanie przed zniszczeniem i zapomnieniem dostępnych prac artysty stało się jedną z ważniejszych misji Muzeum. Muzeum posiada obecnie w swoich zbiorach 25 prac Stefana Norblina: 1 akwarelę, 19 obrazów olejnych, 5 plakatów oraz materiały dotyczące życia i twórczości artysty w postaci zdjęć, dokumentów, wycinków z gazet, listów.

W 2012 roku, dzięki programowi Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn.: Kolekcje Muzealne, udało się pozyskać do zbiorów Muzeum 16 prac z Fundacji Sztuki i Kultury Polskiej w San Francisco (PACF), część z nich ma wyraźną indyjską proweniencję. Dzięki ich prezentacji na wystawie w Stalowej Woli w 2011 r. została przeprowadzona w Polsce niezwykle trudna konserwacja, która uratowała je przed całkowitym zniszczeniem. Kilka z nich to portrety amerykańskie w tym portret generała Douglasa MacArthura, Portret Amadeo Pietro Gianniniego. Pozostałe prace obrazują wątek indyjski w twórczości artysty (w tym „Portret Maharadży” i „Poganiacz bydła”). Ponadto dzięki niezwykłej hojności Clausa-Ullricha Simona (niemieckiego badacza życia Norblina), Muzeum otrzymało dwie przedwojenne prace na papierze autorstwa Stefana Norblina. Jest to akwarela „Dama w kostiumie” (1922) oraz długoterminowy depozyt obrazu „Postać kobiety” (ok. 1922), tusz na papierze (tondo), a także archiwum badań nad twórczością artysty.

W kolejnych latach Muzeum wzbogaciło swoje zbiory także o „Portret Kazimierza Skarżyńskiego” z 1935 r. zakupiony i sprowadzony z Kanady dzięki dotacji MKiDN.

Kolekcja została również uzupełniona o obraz „Maharadża na koniu”. Jest to jedna z niewielu jego prac o tematyce indyjskiej w Polsce. Wielkoformatowe płótno Maharadży jest wyjątkowe, bo łączy reprezentacyjny portret władcy indyjskiego w orientalnym stroju z zachodnim stylem przedstawienia. Muzeum posiada także inne prace z okresu indyjskiego: „Portret Maharadży” oraz wielkoformatowe płótno pt. „Poganiacz bydła”.

W 2015 roku udało się także zakupić pięć słynnych plakatów S. Norblina z serii turystycznej promującej miasta Polski. Wykonane zostały przez artystę w latach 20. XX w. na zlecenie Ministerstwa Komunikacji. Przedstawiają Górny Śląsk, Zakopane, Warszawę, jest też plakat promujący Polskę jako kraj polowań oraz znane przedstawienie „Nabożeństwo w łowickiem”.

W 2018 roku dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury udało się zakupić kolejny obraz „Portret Maxa Makowskiego” z irackiego okresu twórczości artysty.

Więcej o Stefanie Norblinie na blogu: www.stefannorblin.pl

działy muzeum

dział sztuki

Początek zbiorom sztuki w stalowowolskim Muzeum Regionalnym dał przekaz kolekcji Towarzystwa Sztuk ...

dział historii

Dział historii gromadzi przede wszystkim zabytki, archiwalia i fotografie obrazujące dzieje Stalow ...

dział etnografii

Dział etnografii zajmuje się gromadzeniem zabytków kultury ludowej Lasowiaków, zamieszkujących ...

dział archeologii

Dział archeologii gromadzi materiały zabytkowe dotyczące wszystkich okresów pradziejów oraz wcz ...
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj